Dân ca bài chòi Quảng Nam – Nguồn gốc và cách chơi bài chòi

Đến Hội An mà chưa từng được nghe dân ca bài chòi Quảng Nam thì chưa được coi là đến phố Hội. Đây là một loại hình nghệ thuật dân gian đặc sắc xứ Quảng, là nét văn hoá độc đáo mà bất cứ ai cũng tự hào. Hãy cùng tìm hiểu ngay về dân ca bài chòi Quảng Nam qua bài viết dưới đây! 

Dân ca bài chòi là gì?

Có thể hiểu đơn giản, bài chòi là một trò chơi ở trên chòi. Thường được tổ chức ở một khoảng đất trống rộng rãi. Đây là một loại hình nghệ thuật và trò chơi dân gian phổ biến ở khu vực miền Trung. Tên gọi bài chòi cũng nói lên cách thức biểu diễn của bài chòi. Người chơi ngồi trên những chiếc chòi chia thành 2 hàng đối đáp với nhau và ở giữa là chòi hiệu của vị chức sắc trong làng. 

Nguồn gốc dân ca bài chòi Quảng Nam

Ở Trung bộ không ai biết bài chòi có từ bao giờ. Chỉ biết rằng dân ca bài chòi Quảng Nam đã xuất hiện từ rất lâu. Đến những năm cuối thế kỷ XVI-XVII, khi cuộc sống của người dân bị thú giữ phá nghiêm trọng. Người ta đã dựng những chiếc chòi nhỏ ở bìa rừng để canh giữ mùa màng. Trong lúc canh chòi, để không bị buồn chán, người dân đã nghĩ ra trò chơi: vừa hát vừa cùng nhau hô vang những câu hò, câu hát. Hình thức đó gọi là bài chòi. 

Đến đêm rằm phố cổ Hội An năm 1998, thì đến năm 1999, bài chòi được người dân địa phương Hội An phục hồi, tổ chức diễn xướng hàng đêm thu hút khách du lịch. Dần dần, bài chòi đã trở thành một loại hình nghệ thuật dân gian nổi tiếng. Trở thành 1 phần không thể thiếu, mang hơi thở cuộc sống và lưu giữ những giá trị văn hoá của người dân. Hiện nay, bài chòi đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại.

Cách thức tổ chức bài chòi 

Điểm đặc biệt của dân ca bài chòi Quảng Nam là du khách không chỉ thưởng thức mà còn được tham gia vào trò chơi. Cách thức chơi bài chòi cực kỳ dễ dàng. 

Chị/ anh hiệu (là người hô hát) bắt đầu với những làn điệu dân ca Quảng Nam, mỗi trò chơi sẽ kéo dài từ 10-15 phút. Mỗi thẻ bài sẽ gồm có 3 lá, mỗi lá là một chữ. Thẻ bài mà người ta sử dụng chính là bộ bài Tam Cúc 27 cặp với các tên gọi rất dễ nhớ như là nhất trò, nhì nghèo, ba gà, tam quăng, tứ cảng. Một phân nửa sẽ bỏ vào ống cho người hô (người cầm trịch), một nửa sẽ chia ra thành 9 chòi, mỗi chòi gồm 3 lá. Với mỗi lá bài được rút ra, người nào trúng lá ấy thì hô lên, nếu trúng 3 lá thì sẽ là người chiến thắng.

Gợi ý: 
⇒ Đến Rừng Dừa Bảy Mẫu Hội An thì đừng bỏ lỡ hoạt động này
⇒ Hội An về đêm và 9 hoạt động trải nghiệm hấp dẫn

Du khách sẽ được trải nghiệm đủ cung bậc cảm xúc khi tham gia dân ca bài chòi Quảng Nam. Thưởng thức những câu hát trầm bổng với nội dung ca ngợi vẻ đẹp quê hương, những bài học thể hiện truyền thống tốt đẹp của người Việt. 

Thời gian biểu diễn và địa điểm tổ chức bài chòi

Dân ca bài chòi Quảng Nam trước kia chỉ được xuất hiện trong các dịp lễ, Tết. Nhưng ngày nay, để phục vụ nhu cầu của khách du lịch, bài chòi được tổ chức hàng ngày. Chương trình diễn ra vào 19h các ngày trong tuần. Sân khấu bài chòi không lộng lẫy, lung linh như những sân khấu biểu diễn khác. Nó chỉ mộc mạc, đơn giản trên một khoảng đất rộng. Có anh hiệu, chị hiệu diễn xướng.

• Địa điểm: Vườn tượng An Hội (bên bờ sông Hoài)
• Thời gian tổ chức: 19h hàng ngày
• Giá thẻ bài; 20.000đ/thẻ bài

Lưu ý khi tham gia dân ca bài chòi Quảng Nam

• Để tìm được một vị trí dễ theo dõi và tham gia dân ca bài chòi Quảng Nam, bạn cần đến sớm hơn giờ biểu diễn
• Thời gian diễn ra một ván bài chòi thường không cố định. Tuỳ thuộc vào việc người chơi nào trúng 3 quân cờ trước, có thể nhanh hoặc lâu, thậm chí có thể kéo dài đến 1 tiếng.
• Khi tham gia bài chòi, bạn có thể mang thêm chút đồ ăn, nước uống. Lựa chọn trang phục thoải mái, dễ chịu.

Dân ca bài chòi Hội An dường như đã trở thành một món ăn tinh thần không thể thiếu hàng đêm, là điểm nhấn ấn tượng của phố cổ. Đến Hội An, hãy dành thời gian để trải nghiệm loại hình nghệ thuật này bạn nhé!